Jak przebiega gastroskopia?
Badanie wykonujemy w pozycji leżącej na lewym boku. Zabieg trwa około 10 minut. Znieczulamy gardło aerozolem, zakładamy ustnik jednorazowy między zęby, w celu ochrony gastroskopu przed przypadkowym uszkodzeniem. Pod kontrolą obrazu wprowadzamy instrument przez jamę ustną do przełyku, żołądka i dwunastnicy. Pacjent w trakcie badania o oddycha przez nos i nie połyka śliny. Ubranie pacjenta zabezpieczone jest serwetą śliniakiem.
Gastroskopia daje możliwość oceny górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jeśli to koniecznie w celu sprecyzowania lub potwierdzenia diagnozy pobieramy wycinki śluzówki do badania mikroskopowego w zakładzie patologii i na obecność infekcji Helicobacter pylori.
Gastroskop użyty do badania podlega każdorazowo procesowi dezynfekcji wysokiego stopnia w myjni automatycznej sterowanej komputerem. Dokument z procesu mycia i dezynfekcji jest dołączamy do opisu badania. Zabiegi w naszym gabinecie wykonywane są przez doświadczonych certyfikowanych endoskopistów. W trakcie badania wdmuchujemy powietrze do żołądka, co daje uczucie wzdęcia i prowokuje odbijanie. Badanie jest związane z dyskomfortem, ale jest zazwyczaj bezbolesne.
W przypadku osób o wybitnej wrażliwości, z silnymi odruchami wymiotnymi można uzgodnić termin wykonania gastroskopii w znieczuleniu (sedacji) z udziałem anestezjologa.
Podstawowe pytania
- Luźne, dwuczęściowe, elastyczne ubranie, najlepiej typu sportowego, luźne szerokie rękawy, z możliwością łatwego podciągnięcia do łokcia z dostępem do zgięcia łokciowego
- Wymagane badania:
Morfologia krwi, ogólne badanie moczu, glukoza, mocznik, kreatynina, Czynniki krzepnięcia.
- Konieczna obecność pełnoletniej osoby towarzyszącej oraz zapewniony środek transportu.
- Pacjent powinien przyjąć leki , które stosuje na co dzień oprócz leków na cukrzycę i wpływających na krzepliwość krwi, po uzgodnieniu z lekarzem.
- Anemia (niedokrwistość)
- Trudności w połykaniu
- Uporczywe wymioty,
- Epizodyczne wymioty fusowate, z domieszką krwi
- Bóle w nadbrzuszu, połączone z utratą masy ciała
- Oddawanie stolca o smolistym zabarwieniu
- Kontrola po przebytej chorobie lub operacji żołądka
- Wyjaśnienie nieprawidłowości w badaniu rentgenowskim, tomografii komputerowej, USG
- Stan po połknięciu ciała obcego
- Profilaktyczne badanie dla spokrewnionych członków rodzin osób z rakiem żołądka (rodzice, dzieci, rodzeństwo)
Jeśli badanie odbywa się w godzinach rannych do południa pacjent zgłasza się na zabieg na czczo, bez jedzenia. Dopuszczalne jest wypicie niewielkiej ilości wody (1/3 szklanki) najpóźniej 2 godziny przed zabiegiem. W przypadku badania w godzinach popołudniowych wymagana jest przerwa minimum 6 godzin od posiłku (śniadanie lekkostrawne i niezbyt obfite: , nabiał, dżem itp.)
Można wypić niewielką ilość wody do najpóźniej 2 godziny przed badaniem. Wszystkie pobierane przez pacjenta leki powinny być przyjęte w dniu badania, z wyjątkiem leków na cukrzycę, które należy przyjąć po badaniu i posiłku. Odstawienie lub zamianę leków przeciwzakrzepowych należy uzgodnić z lekarzem kardiologiem lub lekarzem rodzinnym. Pacjenci przyjmujący przewlekle preparaty kwasu acetylosalicylowego (Acard, Polocard) do rutynowej gastroskopii nie muszą tych leków odstawiać.
UWAGA!
Zabieg gastroskopii wykonany u pacjenta bezpośrednio po posiłku lub w przypadku utrudnionego z powodu choroby opróżniania żołądka sprowokuje wymioty treścią pokarmową, jest obarczony ryzykiem uszkodzenia ścianek żołądka oraz nie pozwala na precyzyjną ocenę śluzówki żołądka, wymaga powtórzenia po 12 godzinnej głodówce (dopuszczalna woda niegazowana), lub z zastosowania diety papkowatej przez 24-48 godzin przed badaniem i 12 godzinnej przerwy między posiłkiem a badaniem.
Gastroskopia to rutynowa procedura, która jest zwykle wykonywana w trybie ambulatoryjnym i zwykle trwa około 10 minut. Po znieczuleniu gardła i założeniu plastikowego jednorazowego ustnika na gumce wokół głowy, zabezpieczającego aparat przed uszkodzeniem zębami pacjent układa się w pozycji leżącej na lewym boku.
Lekarz w asyście pielęgniarki pod kontrolą obrazu wprowadza instrument do gardła. Prosi pacjenta o wykonanie odruchu połykania w odpowiednim momencie, aby wprowadzić endoskop do przełyku. Dalej badanie przebiega bez działań pacjenta. Pacjent ma spokojnie leżeć, oddychać w miarę możliwości przez nos i nie połykać śliny, która wypływa do zabezpieczającego ubranie pacjenta śliniaka. Badanie umożliwia dokładną ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego, czasami w celu ustalenia diagnozy konieczne jest pobranie próbek tkanki (wycinków, bioptatów) do badania histologicznego, ocenianych poza kliniką przez specjalistę patomorfologa.
Wycinki pobiera się sterylnymi narzędziami jednorazowego użytku. Wycinki mają średnicę około 1- 2mm (wielkość łebka małej szpilki) – miejsce po pobraniu wycinków krwawi przez chwilę i prawie zawsze samoistnie ustępuje, a następnie w ciągu 48 godzin ulega wygojeniu, bez pozostawienia śladu. Często w trakcie gastroskopii pobierany jest wycinek na CLO test (test ureazowy) w celu potwierdzenia infekcji Helicobacter pylori.
Gastroskop użyty do badania podlega każdorazowo procesowi dezynfekcji wysokiego stopnia w myjni automatycznej sterowanej komputerem. Dokument z procesu mycia i dezynfekcji jest dołączony do opisu badania. Zabiegi w naszym gabinecie wykonywane są przez doświadczonych certyfikowanych endoskopistów. W trakcie badania wdmuchuje się powietrze do żołądka, co powoduje wzdęcie i prowokuje odbijanie. Badanie jest związane z dyskomfortem (odruchy wymiotne), ale jest zazwyczaj bezbolesne.
W przypadku osób o wybitnej wrażliwości, z silnymi odruchami wymiotnymi można uzgodnić termin wykonania gastroskopii w znieczuleniu (sedacji) z udziałem specjalisty anestezjologa.
Pacjent powinien być ubrany w luźne, dwuczęściowe ubranie, z szerokimi rękawami, co pozwala na łatwy dostęp do żył w zgięciu łokciowym w razie potrzeby. Powinien zabrać ze sobą wodę niegazowaną oraz kanapkę.
Lekarz wykonujący gastroskopię przed badaniem może wyjaśnić wszelkie wątpliwości i odpowiedzieć na nurtujące pacjenta pytania. Pacjent przed badaniem jest poproszony o podpisanie uświadomionej zgody na badanie endoskopowe. Pacjent niepełnoletni lub niepełnosprawny zgłasza się na badanie z rodzicem lub prawnym opiekunem.
Większość zabiegów gastroskopowych jest wykonywana bez sedacji.
Możesz wybrać, czy chcesz mieć sedację, czy nie. Endoskopista może doradzać starszym pacjentom i osobom z innymi problemami zdrowotnymi, na przykład osobom z zaburzeniami oddychania z powodów chorobowych, wyłącznie miejscowe znieczulenie sprayem do gardła. Jeśli pacjent zdecyduje się na sedację, zostanie ona podana do żyły w zgięciu łokciowym lub na dłoni. Podanie leków sprawi, że wystąpi krótki sen, potrzebny na wykonanie badania. W czasie snu czynności życiowe (praca serca, oddech, ciśnienie krwi oraz stopień nasycenia krwi tlenem) będą monitorowane przez anestezjologa wyposażonego w niezbędną aparaturę. Po paru minutach po zabiegu pacjent wybudza się z uczuciem zrelaksowania.
Pacjent po analgosedacji (znieczuleniu) podlega 30 minutowej obserwacji pielęgniarki i lekarza w ośrodku. Może opuścić ośrodek wyłącznie z osobą towarzyszącą.
Zabronione jest prowadzenie pojazdów mechanicznych, obsługa maszyn i urządzeń itp. w dniu wykonywanego badania z sedacją.
Picie alkoholu i przyjmowanie innych używek jest zabronione przez okres 3 dni po sedacji.
Można wykonać badanie rentgenowskie – pasaż górnego odcinka przewodu pokarmowego z kontrastem. Wadą podstawową metody jest brak możliwości pobrania wycinków do badania histologicznego oraz ekspozycja na promieniowanie rentgenowskie. Badanie nie pozwala uwidocznić płaskich zmian, drobnych nadżerek, rumieni, zmian zabarwienia punktów krwawiących itp.
Znakomita większość gastroskopii przebiega bez komplikacji. Powikłania panendoskopii zdarzają się niezwykle rzadko. Niemniej jednak pełnego powodzenia tego badania, jak również jego absolutnego bezpieczeństwa nie jest w stanie zagwarantować żaden lekarz.
Istnieje niewielkie ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych.
Może wystąpić uszkodzenie ruszających się zębów lub protezy zębowej.
Ryzyko perforacji (przebicie) przełyku, żołądka lub dwunastnicy zdarza się statystycznie w około 1 przypadku na 3000 badań.
W naszym ośrodku, gdzie wykonano ponad 100 000 gastroskopii od 1990 roku, takie zdarzenie nie miało miejsca.
Jeśli w trakcie gastroskopii wystąpiłoby krwawienie endoskopista ma narzędzia i umiejętności do skutecznego zatamowania krwawienia.
Jeśli doszłoby do odroczonego w czasie krwawienia po kilku lub kilkunastu godzinach po gastroskopii należy skontaktować się z lekarzem wykonującym zabieg, lekarzem rodzinnym lub zgłosić się do szpitala na Szpitalny Oddział Ratunkowy, z dokumentacją wykonanej procedury
Bardzo rzadko dochodzi do objawów ze strony innych układów i narządów, takich jak zaostrzenie choroby wieńcowej, atak astmy lub padaczki, nawet zatrzymanie akcji serca.
Aby ograniczyć do minimum niebezpieczeństwo krwawienia, oraz zmniejszyć ryzyko związane z podawaniem środków znieczulających prosimy o odpowiedź na następujące pytania:
Aby ograniczyć do minimum niebezpieczeństwo krwawienia i przedziurawienia jelita oraz zmniejszyć ryzyko związane z podawaniem środków znieczulających, bądź anestezjologicznych prosimy o odpowiedź na następujące pytania:
- Czy występuje u Pani/Pana zwiększona skłonność do krwawień, po drobnych skaleczeniach, po usunięciu zębów, bądź do powstawania sińców po niewielkich urazach mechanicznych?
- Czy podobne objawy występowały u członków najbliższej rodziny?
- Czy występują u Pani/Pana reakcje uczuleniowe na produkty spożywcze, środki kontrastowe, leki, lub po ukąszeniu owadów?
- Czy pobiera Pani/Pan aktualnie leki wpływające na krzepliwość krwi (np. aspiryna, warfaryna, clopidogrel, dabigatran, prasugrel, apiksaban, ticagrelor, rivaroksaban, itp.)?
Pacjent po badaniu po ustąpieniu znieczulenia gardła, po kilkunastu minutach może przyjąć niewielką ilość płynu (woda w temperaturze pokojowej), lekkostrawny, letni posiłek można spożyć 30 minut po badaniu, 1 godzinę należy odczekać z posiłkiem po badaniu w znieczuleniu i 2 godziny w przypadku pobierania licznych wycinków (zalecane chłodne płyny). Należy unikać alkoholu przez minimum 3 dni po badaniu.
U większości pacjentów po gastroskopii nie występują żadne negatywne odczucia. Czasem może być obecne wzdęcie brzucha po rozdmuchaniu powietrzem, uczucie otarcia gardła. Objawy ustępują bez leczenia.
Jeżeli zabieg endoskopowy wykonywany jest w uśpieniu w warunkach ambulatoryjnych, pacjent musi pozostać przez co najmniej 30 minut po wybudzeniu pod nadzorem lekarza i pielęgniarki w ośrodku. Niezbędna jest obecność i opieka pełnoletniej osoby towarzyszącej przy powrocie do domu i w ciągu kilku godzin po zabiegu.
Pacjentowi zabrania się prowadzić samodzielnie pojazdy mechaniczne w dniu badania.
Również bezpośrednio po gastroskopii bez uśpienia niewskazane jest prowadzenie pojazdów mechanicznych.