W dniu 2 lutego 2010 r. przeprowadzono w NZOZ „GASTROLOG” w Kielcach pierwsze w województwie badanie jelita cienkiego przy pomocy kapsułki endoskopowej.
Wskazaniem do wykonania badania u pacjenta był zespół polipowatości jelita cienkiego.
Jelito cienkie z racji swej długości (około 300-400cm) jest narządem trudnym do zobrazowania. Istnieje wprawdzie endoskop, zwany jejunoskopem do badania jelita cienkiego, jednak samo badanie jest trudne technicznie, długie ( trwa kilka godzin) i obciążające dla chorego. Wymaga wprowadzenia instrumentu do jelita cienkiego z dwóch stron, przez usta na maksymalną głębokość, oznaczając punkt dojścia tatuażem. Potem z dostępu przez odbyt i jelito grube bada się jelito cienkie do zaznaczonego punktu.
Endoskopia kapsułkowa jest nieinwazyjnym badaniem jelita cienkiego, którego wartość diagnostyczna jest porównywalna z jejunoskopią. Jest badaniem bezpiecznym, dobrze tolerowanym przez pacjentów, można je wykonać ambulatoryjnie u dorosłych i dzieci w wieku powyżej 9 roku życia. W trakcie badania pacjent może kontynuować swoją zwykłą codzienną aktywność. Badania kliniczne wykazują, że metoda endoskopii kapsułkowej pozwala uwidocznić zmiany będące prawdopodobną przyczyną diagnozowanych objawów z ponad 70% skutecznością. Aktualnie jest uznawana za badanie z wyboru do oceny zaburzeń jelita cienkiego. Badanie nie zastępuje gastroskopii i kolonoskopii, lecz stanowi ich uzupełnienie. Metoda nie pozwala na pobieranie wycinków oraz na zastosowanie żadnej terapii endoskopowej. Umożliwia uzyskanie dokładnego obrazu błony śluzowej jelita cienkiego.
Kapsułka jest urządzeniem wielkości tabletki multiwitaminy ( 23×11 mm), zawiera zminiaturyzowaną kamerę cyfrową, soczewkę, lampę błyskową LED, nadajnik radiowy, antenę i baterię. Zestaw do endoskopii kapsułkowej obejmuje także rejestrator z kompletem anten przyklejanych do skóry pacjenta oraz komputer ze specjalnym oprogramowaniem, służącym do analizowania zdjęć przesłanych z kapsułki. Kapsułka jest połykana przez pacjenta i przemieszcza się biernie przez przewód pokarmowy, dzięki naturalnej perystaltyce. W tym czasie kamera wewnątrz kapsułki wykonuje zdjęcia jelita cienkiego (4 zdjęcia na sekundę, łącznie ponad 120 tysięcy zdjęć w czasie 12 godzin trwania badania). Uzyskane obrazy przekazywane są, drogą radiową, przez 8 anten przyklejonych na brzuchu pacjenta, do rejestratora danych, który pacjent nosi na pasku zapiętym wokół pasa. Sygnały wysyłane przez kapsułkę umożliwiają także określenie jej przybliżonej pozycji w jamie brzusznej. Badanie trwa 12 godzin, ponieważ tyle wynosi żywotność baterii zasilających kapsułkę. Zapisane obrazy są następnie oglądane i analizowane przez lekarza. Kapsułka jest jednorazowa i po zakończeniu badania jest wydalana z organizmu w sposób naturalny. Badanie kapsułką jest bardziej komfortowe dla pacjenta i co ważne wartość diagnostyczna badania jest porównywalna z jejunoskopią.
Badanie endoskopii kapsułkowej nie jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Wskazania do endoskopii kapsułkowej:
- przewlekłe krwawienie z przewodu pokarmowego, przy prawidłowych wynikach gastroskopii i kolonoskopii
- przewlekła niedokrwistość z niedoboru żelaza
- podejrzenie choroby Leśniowskiego-Crohna jelita cienkiego
- nadzór nad pacjentami z wieloletnią chorobą trzewną
- diagnostyka zespołów polipowatości przewodu pokarmowego
- diagnostyka guzów jelita cienkiego
- diagnostyka uszkodzeń jatrogennych (po stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych, radioterapii )
Przeciwwskazania do endoskopii kapsułkowej:
- zwężenie i niedrożność przewodu pokarmowego
- przetoka
- zaburzenia połykania i motoryki przewodu pokarmowego
- stymulator serca
- ciąża
- przebyte operacje brzuszne
- liczne lub duże uchyłki.
Powikłania:
- uwięźniecie kapsułki, z niedrożnością wymagającą pilnej operacji
- pozostanie kapsułki w przewodzie pokarmowym bez objawów niedrożności
Na świecie wykonano dotychczas kilkaset tysięcy badań tego typu. Powikłania zabiegu przy prawidłowej kwalifikacji zdarzają się rzadko, u około 1% pacjentów.